รู้เรื่องยางอะไหล่ วิธีเปลี่ยนยางอะไหล่ด้วยตนเอง
ยางอะไหล่ ยางเส้นที่ 5 ของรถที่แทบไม่เคยถูกหยิบมาใช้งาน แม้จะเป็นหนึ่งในอุปกรณ์ช่วยเหลือฉุกเฉินที่สำคัญ แต่ก็ถูกมองข้ามอยู่เสมอ ต่อให้อยู่ในสถานการณ์ที่จำเป็น ผู้ขับขี่ก็มักจะเลือกใช้ยางอะไหล่เป็นทางเลือกสุดท้าย บ้างก็ยอมขับรถทั้งที่ยางแบนไปต่อ เพียงเพราะไม่รู้วิธีเปลี่ยนยางอะไหล่
รู้เรื่องยางอะไหล่ และวิธีเปลี่ยนยางอะไหล่ด้วยตนเอง
ทำความรู้จัก “ยางอะไหล่”
แม้จะอยู่ใกล้ตัวผู้ขับขี่ แต่ไม่ค่อยมีใครรู้ข้อมูลเกี่ยวกับยางอะไหล่และวิธีใช้งานที่ถูกต้อง ทราบหรือไม่ว่ายางอะไหล่ในรถยุคหลัง ๆ มักเป็นยางคนละแบบกับยางที่เราใช้งานปกติ ทั้งในด้านสมรรถนะและขนาดที่เล็กกว่า เพราะยางอะไหล่ทำหน้าที่เพียงทดแทนยางเส้นที่มีปัญหาชั่วคราว จึงสามารถใช้งานได้ในระยะสั้นๆ ยางอะไหล่บางรุ่นจะมีสติ๊กเกอร์บอกระยะทางและความเร็วที่เหมาะสมกับการใช้งาน ส่วนมากยางอะไหล่จะขับได้ที่ความเร็วไม่เกิน 80 กิโลเมตรต่อชั่วโมง
นอกจากนี้ ควรรู้วิธีการบำรุงรักษายางอะไหล่ ตรวจสอบให้พร้อมใช้งานอยู่เสมอเช่นเดียวกับการเช็กความดันลมยางปกติ โดยยางอะไหล่ควรเติมลมยาง ตามที่กำหนดไว้บริเวณแก้มยางเพราะยางอะไหล่มักถูกเก็บจนลืม ก็จะมีลมยางซึมออกมาเป็นเรื่องปกติ จึงต้องเผื่อลมยางให้ยางอะไหล่มากขึ้นนั่นเอง
ใช้แม่แรงยกรถให้ลอยขึ้นเพื่อเปลี่ยนยางอะไหล่
ยางอะไหล่ขนาดทั่วไป และแบบชั่วคราว
ยางอะไหล่ไม่ได้มีแค่แบบชั่วคราว ที่มีขนาดเล็ก และน้ำหนักเบา ถูกออกแบบมาให้ใช้ในยามฉุกเฉิน ขับได้ในระยะทางสั้นๆ เพื่อให้ไปถึงอู่ซ่อมรถที่ใกล้ที่สุดเพื่อทำการเปลี่ยนเป็นยางรถยนต์ปกติ
แต่ยังมียางอะไหล่ขนาดทั่วไป ที่มีขนาด และประสิทธิภาพเช่นเดียวกับยางที่ใช้ขับขี่ปกติทั้ง 4 เส้น ซึ่งสามารถเปลี่ยน และใช้งานได้ต่อทันที ข้อเสียก็คือน้ำหนักที่มาก และขนาดที่ใหญ่กว่า ทำให้ไม่เป็นที่นิยมในการพกพาเป็นยางอะไหล่
หลายคนอาจไม่รู้ว่ายางอะไหล่ที่เหมือนยางรถยนต์ทั่วไปถูกเรียกว่า ยางอะไหล่ทั่วไปสามารถใส่แทนยางเส้นเก่าที่รั่วหรือแบนได้เลย เพราะส่วนใหญ่ยางประเภทนี้คือยางเส้นที่ 5 ซึ่งถูกซื้อมาเพื่อใช้งานกับรถของคุณโดยเฉพาะ ทำให้มีขนาดและมาตรฐานเดียวกับยางอีก 4 เส้นที่ใช้ขับเคลื่อนรถ ไม่เหมือนยางอะไหล่แบบชั่วคราวที่เหมาะใช้แก้ไขปัญหาฉุกเฉินเท่านั้น เนื่องจากยางอะไหล่แบบชั่วคราวมีขนาดเล็กและน้ำหนักเบากว่า ประกอบกับยางอะไหล่ชั่วคราวถูกออกแบบมาให้ขับได้ระยะทางสั้น ๆ ดังนั้นเมื่อไปถึงอู่ซ่อมรถที่ใกล้ที่สุดแล้วควรรีบทำการเปลี่ยนยางรถยนต์ใหม่ทันที แต่ด้วยความที่เบา และพกพาสะดวก ทำให้ยางอะไหล่แบบชั่วคราวได้รับความนิยมมากกว่ายางอะไหล่ทั่วไป
แรงดันลมยางอะไหล่ที่เหมาะสม
สำหรับยางอะไหล่ไซส์เดียวกับยางติดรถ สามารถดูค่าแรงดันลมยางได้ที่คู่มือของรถยนต์ ซึ่งโดยทั่วไปจะแนะนำแรงดันลมยางอยู่ที่ 45-50 ปอนด์ต่อตารางนิ้ว ขึ้นอยู่กับขนาดของยางตามความเหมาะสม ส่วนยางอะไหล่เส้นเล็กแนะนำเป็น 60 ปอนด์ต่อตารางนิ้ว เพราะปกติแล้วยางอะไหล่จะถูกเก็บไว้เฉยๆ ไม่ได้เอาออกมาใช้งาน หากไม่ได้มีเหตุฉุกเฉิน ทำให้ลมยางซึมออกไป หรือมีความเสื่อมไปตามกาลเวลา
แต่ถ้าหากไม่ได้บำรุงรักษา ปล่อยทิ้งไว้จนลมรั่วซึมจนหมด ถึงเวลาในการนำยางอะไหล่มาใช้ ตัวยางอาจไม่มีประสิทธิภาพมากพอในการขับขี่ก็เป็นได้ ดังนั้นควรตรวจเช็กสภาพ และเติมลมยางรถยนต์ และยางอะไหล่อยู่สม่ำเสมอ
วิธีเปลี่ยนยางอะไหล่ ง่ายกว่าที่คิด
การเปลี่ยนยางอะไหล่ไม่ใช่เรื่องยาก ใช้เครื่องมือเพียง 3 ชิ้นเท่านั้น ได้แก่ แม่แรง บล็อกถอดล้อ และยางอะไหล่ โดยวิธีการเปลี่ยนมีดังนี้
1. ใช้บล็อกถอดล้อคลายน็อตล้อออกด้วยการหมุนทวนเข็มนาฬิกา
วิธีการนี้ต้องออกแรงพอสมควร อาจใช้เท้าเหยียบที่บล็อกถอดล้อ เพื่อใช้น้ำหนักตัวเป็นแรงดันในการขันน็อต หรือถ้าให้ดี ควรมีท่อแป๊ปเหล็กเก็บไว้หลังรถสัก 1 อัน เมื่อต้องขันน็อตล้อยาง ให้นำท่อแป๊ปเหล็กมาเสียบต่อกับมือจับของบล็อกบล็อก เพื่อช่วยผ่อนแรงในการขันน็อต
2. ใช้แม่แรงยกรถให้ลอยขึ้น
วิธีการ คือ เปิดดูคู่มือรถยนต์ ในคู่มือจะมีบอกตำแหน่งที่ควรสอดแม่แรง ให้เอาแม่แรงสอดเข้าไปบริเวณนั้น แล้วใช้บล็อกถอดน็อตช่วยขันแม่แรงให้รถลอยขึ้นจากพื้นถนน ค่อย ๆ ถอดน็อตออกให้หมด แล้วพยายามดึงล้อที่เสียหายออกมา
3. ใส่ยางอะไหล่เข้าไปแทนที่ยางเส้นเดิม
หลังจากนั้นให้ขันน็อตเข้าที่ยางอะไหล่ในทิศทางหมุนตามเข็มนาฬิกา มีเทคนิค คือ ให้ใช้มือขันน็อตเข้าไปที่ยางอะไหล่ให้สุด แต่อย่าเพิ่งขันน็อตจนแน่นมาก จากนั้นก็ลดแม่แรงลงให้ล้อติดพื้น เอาแม่แรงออก แล้วขันน็อตที่ยางอะไหล่ให้แน่นที่สุด เพียงเท่านี้ก็เรียบร้อย
ใช้บริการช่วยเหลือฉุกเฉินเพื่อเปลี่ยนยางอะไหล่
คำแนะนำในการขับขี่เมื่อใส่ยางอะไหล่
สำหรับยางอะไหล่ชั่วคราวเป็นเพียงยางสำรอง ใช้เปลี่ยนเฉพาะเมื่อเกิดเหตุฉุกเฉินเท่านั้น ทำให้ประสิทธิภาพจะไม่เท่ายางปกติทั่วไปที่ใช้กันอยู่ทุกวัน ในการขับขี่จึงแนะนำให้ขับช้าๆ ความเร็วไม่เกิน 80 กิโลเมตรต่อชั่วโมง ในระยะทางไม่เกิน 50 กิโลเมตร
ซึ่งยางอะไหล่ทั่วไปมักจะมีสติ๊กเกอร์สีเหลืองบอกระยะทาง และความเร็วที่ควรใช้อยู่ หากไม่มีสามารถเช็กได้จากคู่มือรถยนต์ หากใช้ยางอะไหล่ทั่วไป สามารถเปลี่ยน และขับต่อได้ตามปกติได้เหมือนยางอีก 4 เส้นที่เหลือ ทั้งนี้ควรใช้ความระมัดระวังในการขับขี่ให้มากขึ้น รวมถึงหาโอกาสในการเปลี่ยนยางให้ไวที่สุดอีกด้วย ไม่ควรใช้แทนยางทั่วไปในการขับขี่ในชีวิตประจำวัน
เปิดท้ายรถไม่เจอยางอะไหล่ ไม่ต้องตกใจ
ปัจจุบันผู้ผลิตรถยนต์ โดยเฉพาะรถยนต์นั่งขนาดเล็กต่างพร้อมใจกันไม่แถมยางอะไหล่มากับตัวรถ ด้วยเหตุผลหลายประการ ดังนี้
1. ผู้ใช้งานไม่สามารถเปลี่ยนยางได้เอง
แม้วิธีการเปลี่ยนยางอะไหล่ไม่ยาก แต่บางขั้นตอนต้องใช้พละกำลัง อย่างเช่น การขันน็อตที่แน่นมาก ก็เพื่อความปลอดภัยขณะใช้งาน รวมถึงการใช้แม่แรงยกรถ หากทำพลาดก็อาจเป็นอันตรายได้ รวมทั้งสภาพแวดล้อมในขณะเกิดเหตุบางครั้งก็ไม่เอื้อต่อการเปลี่ยนยางอะไหล่ เช่น ริมถนนที่รถวิ่งผ่านไปมา หรือท่ามกลางความมืด
2. เมื่อไม่ได้ใช้งานก็หนักรถเปล่าๆ
เพราะยางอะไหล่หนึ่งเส้นมีน้ำหนักมากถึง 10 กิโลกรัม การต้องแบกยางอะไหล่ไว้ท้ายรถตลอดเวลาทั้งที่ไม่ได้ใช้ หรือใช้ไม่เป็น ก็เป็นการสิ้นเปลืองน้ำมันมากขึ้น
3. มีเทคโนโลยีซ่อมแซมยางที่สะดวกกว่า
น้ำยาปะยางชั่วคราว ชุดเติมลมพกพา อุปกรณ์แทงใยไหมสำหรับปะยางรถยนต์ นวัตกรรมยาง Run Flat และบริการช่วยเหลือฉุกเฉิน สิ่งเหล่านี้คือฮีโร่ที่เข้ามาช่วยกอบกู้สถานการณ์ เพราะทั้งง่ายและปลอดภัยกว่าการเปลี่ยนยางอะไหล่เอง
เรื่องการดูแลรถเป็นเรื่องรู้ไว้ใช่ว่า เพราะบางครั้งบางคราเราอาจจำเป็นต้องซ่อมแซมรถด้วยตัวเอง การที่พอรู้เทคนิคอยู่บ้างจะช่วยให้เราประเมินสถานการณ์ได้ดี แก้ปัญหาได้ถูกจุด และไม่ทำให้รถเสียหายหนักไปกว่าเดิม แต่ถ้าจะให้ดีที่สุด คือ ต้องป้องกันไม่ให้รถเกิดปัญหาระหว่างขับขี่ ด้วยการหมั่นตรวจเช็กและสังเกตอาการผิดปกติ หากพบเมื่อไหร่ต้องไม่นิ่งนอนใจ รีบซ่อมแซมโดยเร็ว